همانطور که می دانید، امروزه حمل و نقل از راه های مختلفی انجام می پذیرد، شیوه هایی مثل جاده ای، ریلی، هوایی و دریایی؛ هر از این روش ها، به نوبه خود، مزایا و معایب خاص خود را دارند و بطور کلی، در حمل و نقل های بین المللی، از ترکیبی از این شیوه ها استفاده می شود. برای مثال در حمل و نقل بین المللی، بار از معدن تا محل بارگیری قطار، بصورت جاده ای حمل شده و سپس بصورت ریلی تا بندرگاه انتقال می یابد، پس آن بارگیری درون کشتی انجام شده و توسط کشتیرانی به کشور مقصد و مجددا بصورت جاده ای یا ریلی، تا محل مصرف حمل می شود.

نکته ی مهم در این چرخه ها، علاوه بر سرعت و حجم حمل و نقل، قرارداد های حمل و نقل است؛ این قرارداد تعیین میکند که فروشنده یا خریدار، بار را با چه شرایطی و در چه محلی تحویل خواهند داد/گرفت؛ در این مقاله، به این موضوع خواهیم پرداخت.
به اختصار در خصوص این شیوه ها صحبت خواهیم کرد و در مقالات بعدی، شیوه های پرتکرار و متداول را بیشتر مورد بحث و بررسی قرار خواهیم داد.
انواع روش ها
گروه E – تحویل کالا در نقطه عزیمت در مبدأ
-
- EXW (مخفف Ex Works): تحویل کالا در نقطه عزیمت در مبدأ ( محل کار). در حوزه فولاد، این محل می تواند معدن (مواد اولیه) و یا کارخانه های فولادی (محصولات میانی یا مقاطع) باشد.
گروه F – تحویل کالا به خریدار بدون پرداخت کرایه حمل در مبدأ
-
-
- FCA (مخفف Free Carrier) : تحویل کالا به حمل کننده در مبدأ ( تحویل کالا داخل کامیون، ریل و هواپیما) . با توجه به اینکه محل تحویل کشور خریدار باشد، بارگیری با خریدار است و نقطه ریسک میباشد. هزینه حمل و بیمه با خریدار است. عقد قرارداد حمل و بیمه بر عهده خریدار (نه الزاما) خواهد بود.
- FAS (مخفف اصطلاح Free Alongside Ship): تحویل کالا در کنار کشتی در مبدأ. محل پایان ریسک فروشنده، کنار کشتی در بندر است. هزینه حمل و بیمه با خریدار است. عقد قرارداد حمل و بیمه و بازرسی نیز بر عهده خریدار است.
- FOB (مخفف اصطلاح Free On Board): تحویل کالا در عرشه کشتی در مبدأ. فروشنده وقتی کالا را از روی نرده کشتی عبور داد ریسک خود را به اتمام رسانده است. هزینه حمل و بیمه با خریدار است. عقد قرارداد حمل از بندر تحویل و بیمه و نیز بازرسی با خریدار است.
-
گروه C – تحویل کالا در مبدأ به خریدار با پرداخت کرایه حمل
-
- CFR (مخفف اصطلاح Cost and Freight): ارزش و کرایه حمل تا مقصد. این اصطلاح همان C&F سابق است ولی مخصوص حمل دریایی .کالا وقتی از روی نرده کشتی عبور میکند (و بارگیری میشود) مسئولیت فروشنده خاتمه میابد .هزینه بیمه با خریدار است اما هزینه حمل با فروشندهاست .عقد قرارداد بیمه با خریدار است و عقد قرارداد حمل با فروشنده .
- CIF (مخفف اصطلاح Cost, Insurance and Freight): ارزش، بیمه و کرایه حمل تا مقصد. مخصوص حمل دریایی میباشد. کالا وقتی از روی نرده کشتی بارگیری میشود مسئولیت فروشنده خاتمه میابد. هزینه حمل و بیمه با فروشندهاست. عقد قرارداد حمل و بیمه با فروشندهاست.
- CPT (مخفف اصطلاح Carriage Paid To): تحویل با پرداخت کرایه حمل تا مقصد. حمل مرکب ولی بیشتر برای طرق زمینی یا هوایی استفاده میشود. ریسک و مسئولیت فروشنده زمانی که کالا را تحویل اولین حمل کننده میدهد خاتمه میابد. هزینه حمل با فروشنده تا نقطه معین طبق قرارداد. هزینه بیمه خریدار. عقد قرارداد بازرسی با خریدار است.
- CIP (مخفف اصطلاح Carriage and Insurance Paid to): تحویل با پرداخت کرایه حمل و بیمه تا مقصد. روش حمل مرکب میباشد. ریسک و مسئولیت فروشنده زمانی که کالا را به نقطه توافق شده میرساند خاتمه میابد. هزینه بیمه و حمل با فروشندهاست. عقد قرارداد بیمه و حمل با فروشندهاست. عقد قرارداد بازرسی با خریدار است.
گروه D – تحویل کالا در مقصد
-
- DAF (مخفف اصطلاح Delivered At Frontier): تحویل در مرز ( مرز تعیین شده )
- DES (مخفف اصطلاح Delivered Ex Ship): تحویل در عرشه کشتی ( در مقصد )
- DEQ (مخفف اصطلاح Delivered Ex Quay): تحویل در اسکله ( در مقصد )
- DDU (مخفف اصطلاح Delivered Duty Unpaid): تحویل در مقصد بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرکی
- DDP (مخفف اصطلاح Delivered Duty Paid): تحویل در مقصد با پرداخت حقوق و عوارض گمرکی